Çöl gemileri ''develer''

Çöl gemileri ''develer''

Sûre-i Gâşiye'nin 17. âyetinde meâlen "Hâlâ bakmazlar mı? O deveye ki, nasıl yaratılmış." buyurulmaktadır. Develer kuma batmazlar. Günlerce su içmeden yürürler. Gözleri ve kulakları kumdan ayrıca korunmuştur. Bir defada 100 litreden fazla su içerek, uzun bir yolculuk için su depolayabilirler.

Çöllerde yaşayacak, yol alacak ve iş görecek bir makine için insanlar nasıl bir tasarım yaparsa yapsın, îmâl edecekleri hiçbir şey, bir deve kadar mükemmel olmayacaktır. Sıkıntılı çöl şartlarında yaşamaları için, develerin ayak tırnaklarından göz kapaklarına kadar her türlü ayrıntı mükemmel bir şekilde ayarlanmıştır. Sâdece deve için değildir bu ayarlamalar; aynı zamanda çöl insanlarının da birçok ihtiyâcı böylece karşılanır. Bir çöl insanı için devenin derisi ayakkabı, yünü çadır ve elbise, gübresi soğuk günler için yakacak, eti ve sütü gıda demektir.

Çöllerin gemisi olan develerin uzun çöl yollarındaki taşımacılığı en başta gelen vazifesidir. Bir deve yaklaşık 250 kg yükü 45 kilometre boyunca hiçbir şey yemeden, içmeden taşıyabilir. Bir deve için 45 km. uzunluğundaki bir dağa çıkmak hiç de zor değildir.Develerin hörgüçlerini su deposu olarak kullandıkları zannedilir. Hâlbuki devenin asıl su deposu karnıdır. Develer, suyu karnındaki kaslarla çevrilmiş küçük keselerde tutarlar. Su bulmanın imkânsız olduğu çölde develer uzun süre susuz yaşayabilirler. Su bulduklarında ise vücutlarının ihtiyâcını karşılayabilmek için içebildikleri kadar içerler.

Bir seferde içebildikleri su miktarı ise 114 litredir ve bu kadar suyu içmek sâdece on dakikalarını alır.Ayrıca develer susuzluklarını acı veya tuzlu suyla da bastırabilirle kabiliyetine sahiptirler. Hattâ kış aylarında sadece bitkilerle su ihtiyaçlarını karşılayabilirler. Yine su israfından kaçınmak için gübrelerini hep katı şekilde atarlar.Gözleri, kum fırtınalarından korunmak için çift kapağa sahiptir. Bunlardan birisi, yürürken gözünün önünü görebilmesi için şeffaftır. Yine kum fırtınalarından korunmak için kulaklarını ve burun deliklerini husûsî kasları sayesinde kapatabilirler.