Diş dolgusu gusle mani midir?

Diş dolgusu gusle mani midir?

Bilindiği gibi diş sağlığı, ağız içi temizlik hayatî bir mevzûdur. Bunu basite alamayız. Çünkü bedendeki bir kısım rahatsızlıkların menşei/kaynağı, eninde sonunda dişlere bağlanmakta; dişlerdeki çürükler, vücudun her yerine rahatsızlık yaymaktadır. Bu bakımdan, dişler mutlaka tedavi görmeli, bedene verecekleri zararlar bertaraf edilmelidir.

Dişlerin tedâvisi de, elbette ki çürüklerin doldurulması, gerekenlerin kaplatılması ile olur...Hatta bazan da protezle mümkün hâle gelir. Bunların yapılmasının dînen mahzurlu olduğunu söylemek, İslâm’ın insan hayatına değer vermediği, mensuplarının sıhhatini kaale almadığı mânâsına gelir. Bu ise son derece mahzurlu bir imajdan başka bir şey olmaz. Kaldı ki fıkıh kitaplarında, ilmihallerde diş tedâvisinin zarûreti anlatılmıştır; bu iş için altın ve gümüş kaplamanın câiz olduğu, gerek diş doldurtmanın, gerekse kaplatmanın gusle mâni olmayacağı açık-seçik ifade edilmiştir.



Meselenin hulâsası/özeti şöyledir:

Abdestte, ağızda kuru yer kalsa abdestin sıhhatine mâni olmaz. Gusülde ise, ağız içinde kuru yer kalırsa, Hânefi mezhebine göre gusül sahih olmaz. (Şâfiîlere göre gusül sahihtir.)Ancak burada karıştırılmaması gereken husus şudur:

Dişlerdeki dolgu ve kaplamanın üzerinden geçen su ağız içini ıslatıyor, kuru yer kalmıyor demektir. Dolgulu, kaplamalı ağızda suyun dolaşması, dolgunun ve kaplamanın üzerinden geçip ıslatması, yıkama şartının yerine gelmesi demektir. İllâ da dolguyu söküp altına su geçirmek, kaplamayı kaldırıp altını yıkamak mânâsında mecbûriyet yoktur. Böyle anlamak hatalıdır. Nitekim yaraya bağlanmış sargının üzerinden suyun geçmesi, yahut da meshedilmesi altını yıkamış gibi sayılıyor, sargıyı sökmek gerekmiyor. Bu husus, bütün fıkıh kitaplarında ifade edilmektedir. Bu bakımdan zarûreten dişini doldurtan veya kaplatan Hanefîlerin, gusülde, Şâfiî mezhebini taklid etme mecburiyetleri yoktur.


Sevgili Peygamber (s.a.v.)Efendimiz de tedâvi için fevkalâde veciz beyanlarda bulunmuş ve bizleri tedâvi olmaya sevk ve teşvik etmişlerdir.“Tedâvi olun ey Allâh’ın kulları! Allah Teâlâ her derdin devâsını yaratmıştır. Devâsı olmayan sadece iki dert vardır: Bunlar da biri ihtiyarlık, diğeri ölümdür”meâlindeki söz, Allah Resûlü (s.a.v.)Efendimize aittir.

Diş tedâvisi mevzuunda bir diğer husus da, kadınların âdetli iken takma diş, dolgu ve kaplama yaptırabilip yatıramayacakları meselesidir. Kısaca arzedelim:Resûlüllüh (s.a.v.)Efendimiz, sırf güzellik için yani estetik maksadıyla dişlerin seyrelten kadınlara lânet etmiştir. Ancak, hastalıklardan ötürü de tedâvi olmamızı emretmiştir. Dişi doldurma, kaplama veya takma sırf güzelleştirmek için değil de, çürüyen yahut çıkan dişi tedâvi etmek, kısaca ihtiyaç için olursa, bunda abdestli, abdestsiz, âdetli, temiz olmak fark etmez. Lâkin, âcil bir vaziyet yoksa, her türlü şüphe ve tereddütten kurtulabilmek için, bu tedâviyi temiz bir zamana tehir etmek münâsip olur.

Netice olarak diyebiliriz ki;

İnsan sağlığına böylesine değer verip, ölümle ihtiyarlıktan başka her derdin bir devâsının bulunduğunu ifade eden bir dînin mensuplarının, dişlerinin çürüğünü tedâvide zorlanmak şöyle dursun, ihmâl dahi göstermemeleri gerekir.

Bu hususla ilgili, Fetvâhâne hey'et-i ilmiyesince Fetvâ Emîni Nuri Efendi riyasetinde ikmâl edilmiş ve Fetvahâne müsevvidlerinden Ali Murtaza tarafından neşredilmiş bulunan "İlâveli Mecmua-i Cedîde" isimli Fetvâ kitabında şu fetva yer almaktadır:

"Üzerine gusül farz olan Zeyd'in, oyuk (mücevvel) olan dişleri altın veya gümüş ile doldurulmuş olup, dişlerinin oyuğuna yapışmış olduğu için altın ve gümüşü çıkartmakta güçlük ve meşakkat bulunmakta; gusül ederken o dişlerin oyuğuna su girmese ve bu şekilde bir zaruret meydana gelmiş bulunsa, suyu o dişlerin içine ve oyuğuna ulaştırmak, temas ettirmek farz olmayıp, dışını (dolgunun üstünü) yıkamakla gusletmiş ve temizlenmiş olur mu?

El-cevab: Olur.

Bu fetvaya göre; ihtiyaç halinde dişlere dolgu ve kaplama yapılmasında hiçbir mahzur yoktur. Gusülde bu dişlerin sadece dış yüzeyi yıkanır. Dolgu ve kaplamayı söküp içini yıkamak gerekmez.

Son devir Şeyhü'l-islâmlarından Uryanizâde de diş doldurmaya fetvâ vermiştir. Ayrıca, Diyanet İşleri Başkanlığı, çürüyen dişlerin bir çok hastalığa sebep olması bakımından doldurulmasının ya da kaplatılmasının beden sağlığı için önemli olduğunu belirterek, bu işlemin abdest ya da gusle mani olmadığını açıkladı. Başkanlık, diş kaplama ya da dolgusu yapılırken, mecbur kalmadıkça altın kullanılmasının caiz olmadığını bildirdi Diyanet İşleri Başakanlığı'nın açıklaması şu şekilde;

"Çürük dişlerin pek çok hastalığa sebep olduğu tıp otoritelerince ifade edilmektedir. Bu nedenle çürüyen dişlerin doldurulması veya kaplatılmasıbeden sağlığımız açısından önemlidir" diyen Başkanlık, sağlık olmadan insanların görevlerini hakkıyla yapamayacaklarını dile getirdi.

Dişlerin doldurularak ya da kaplatılarak veya köprü yaptırılarak tedavi edilmesinde dinen bir sakınca bulunmadığını dile getiren Başkanlık, bu işlemin abdest ve gusle mani olmadığını da bildirdi. Başkanlık şöyle devam etti: "Diş dolgusu ve kaplama yaptırırken, abdestli veya boy abdestli olmaya gerek yoktur.

Takma dişler çıkartılabilir konumda ise abdest için gerekli olmamakla birlikte boy abdesti için çıkartılması gerekir. Çünkü abdeste ağız yıkamak sünnet, boy abdestinde ise farzdır.

Diş kaplama veya dolgusu yapılırken, mecbur kalınmadıkça altın kullanılması uygun değildir. Ancak altın kullanılması zorunluluğu var ise caiz olur."