İşte maden şirketinin esrarengiz ortakları!.. Gerçek sahip kim?
Soma Holding diye bilinen grubun can damarı Soma Kömür İşletmeleri A.Ş... 2009'dan sonra jet hızıyla yükselen bir grup olan Soma Holding son yıllarda 70 milyar TL'ye yakın muazzam miktarda kömür ihalesi almakla dikkatleri üzerine çekmişti. Şimdi ise 301 işçimizin ölümüyle anılıyor. Bir anda denecek bir sürede Türkiye'nin özel sektör içinde 2. büyük grubu olan, Gürkan ailesinin sahipliğindeki grup AKP ile yakınlığıyla da tanınıyordu.
İki sene önce Başbakan'ın bütün maden lisanslarını vermeyi kendi yetkisine almasından sonra (Başbakanlık, Haziran 2012’de yayımladığı 15 sayılı genelgeyle bütün maden ruhsatları için Başbakanlık’tan izin alma şartı koymuştu) bu yükseliş daha da hızlanmış ve dikkat çekmişti. Şirketin genel müdürünün - ki şimdi tutuklu- eşi (bir zamanlar o da şirkette çalışıyordu) AKP yönetimindeydi .
Şirketin Genel Müdürü Ramazan Doğru'nun eşi Melike Doğru 30 Mart'ta -1.sıradan aday gösterilerek- Manisa'dan AKP Belediye Meclis Üyesi seçilmişti ve haberlere göre sadece eskiden değil hâlâ şirketin yönetiminde söz sahibiydi.
Her ne kadar Başbakan Alp Gürkan'ı ilk kez Soma'da el sıkışırken gördüm dese de şirketin AKP ile sıcak ilişkileri olduğu, şirketin işçileri AKP mitinglerine yolladığı, hatta zorladığı çeşitli tanıklıklarla artık biliniyor. Bilinmeyen, bu şirketin sahibinin tam olarak kim olduğu...
Örneğin ortaklar arasında Tilaga Madencilik diye bir şirket var. Bu şirket Maslak'takiSpine Tower denilen, şirkete ait gökdelen de dahil grubun diğer bütün yatırımlarına ortak. Bu şirketin durumu CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu tarafından da Meclis'e bir soru önergesi olarak getirildi. Tanrıkulu, aynı zamanda Soma Holding veya bağlı şirketlerinin Bilal Erdoğan'ın Türgev Vakfı'na bağış yapıp yapmadığını da sordu. Özetle soru, aslında bu grubun bir "Havuz Şirketi", "Bir Ak Holding" olup olmadığıydı.Sabah-ATV satışı, Havuz medyası gibi olay ve kavramlarla ortaya çıkan bu adlandırmalar aslında tapelerden, ses kayıtlarından da işaret edildiği gibi, bazı önemli siyasilerin gizli ortak olduğu iddiasını taşıyor. Çünkü bazı mühim siyasilerin bu şirketler için doğrudan talimat verdiği, sanki bizzat sahibiymiş gibi davrandığı görülüyor. Belki de öyleler ve henüz tamamen ispatlanamıyor; çünkü her şey gizlilik perdesi altında yapılıyor. Şirketler tıpkı Rus matruşka bebekleri gibi içiçe geçiriliyor. Kutu içinde kutu gibi içiçe geçen şirketlerin en derininde çok şüpheli ortaklıklar gözüküyor; hatta takip edilmeyecek şekilde yurtdışı offshore şirketlerine ulaşılıyor.
Bu model, dünyada bilinmiyor değil. Özellikle "demirperde" yıkıldıktan sonra devlet işletmelerinin özel şahışlar tarafından satın alınmasında eski komünist parti ve KGB gibi yapılara yakın önemli siyasetçilerin gizli ortak oldukları bir model bu. Günümüzde bazıOrta Asya ülkelerinde Başkanın ailesinin gizli ortak olmadığı ve/veya dolaylı olarak kardan pay/haraç almadığı önemli hiç bir yatırımın yapılamadığı sır değil.
SOMA HOLDİNG'DE OFF SHORE İLİŞKİLERİ
İşte konumuzdaki Soma Holding'deki bazı ortaklık yapıları; iktidarla yakın ilişkileri ve kollanma iddiaları da duyulunca, ister istemez bu modelleri çağrıştırıyor. Şimdi Alp Gürkan ve ailesinin tek sahibi olduğu söylenen o şirketin gerçek yapısına bir göz atalım...
İŞTE O ŞİRKETİN İLGİNÇ ORTAKLIK YAPISI
Soma Holding Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan yaptığı basın açıklamasında 1984 senesinden itibaren Soma bölgesinde küçük bir maden işletmesinden 6 bin civarında kişinin çalıştığı bir işletmeler grubuna dönüştük demişti. Peki bu grupta Alp Gürkan'a ait veya ortağı olduğu hangi şirketler var? Ortakları kimler? Merakımızı gidermek için biraz araştırdık. İşte o araştırmanın sonucunda ulaştığımız ilginç sonuçlar...
1. SOMA KÖMÜR İŞLETMELERİ A.Ş.
Sermayesi : 5.000.000 TL.
Kuruluş : 1984
Adres : Lale Sok. No:5 1. Levent / İSTANBUL
ORTAKLIK YAPISI :
- ALP GÜRKAN ( 849.556 TL.)
- TİLAGA MADENCİLİK A.Ş. ( 2.650.000 TL.)
- MÜZEYYEN ASLI ASAFRANA ( 250.000 TL.) Alp Gürkan'ın kızı
- CAN GÜRKAN ( 1.250.000 TL.) Alp Gürkan'ın oğlu
- İSMET KASAPOĞLU ( 222 TL.)
- İSMAİL HAKKI KALKAVAN ( 222 TL.)
Özetle Soma Kömür İşletmeleri A.Ş'nin çoğunluk hissesi aslında Tilaga Holding denilen bir başka şirketin. O şirket bütün gruba ayrıca ortak. Ve yine o şirkette de Gürkan ailesi önemli pay sahibi.
Fakat çok ilginç ve gizli başkaları da var. İşte CHP milletvekili Tanrıkulu'nun önergesine de konu olan o Tilaga şirketi ve gizli ortakları...
2. TİLAGA MADENCİLİK VE SINAİ YAT. A.Ş.
Sermayesi : 59.000.000 TL.
Kuruluş : 1995
Adres : Karanfil Sok. No:12 1. Levent / İSTANBUL
ORTAKLIK YAPISI :
- ALP GÜRKAN ( 30.189.592 TL.)
- SAFF INVESTMENTS LTD. ( 14.749.997 TL.) Sermaye: 2 Pound
- TİLAGA HOLDINGS LTD. ( 8.383.587 TL. ) Sermaye: 2 Pound
- CAN GÜRKAN ( 4.425.965 TL. )
- FATMA LAMİA GÜRKAN ( 469.073 TL. )
- MÜZEYYEN NAZLI GÜRKAN ( 469.073 TL. )
- AYŞEGÜL ŞENEŞ ( 312.713 TL. )
Özetle Tilaga Madenciliğin %22'si gibi yüksek bir payının kime ait olduğu belli değil. Bunlar şirkete büyük para yatırmış gözükmesine rağmen sıfır sermayeli (daha doğrusu 2 poundluk) off shore şirketleri. Yani İngiltere'de bir çiftlik evinde kurulu gözüken (aynı yer çok sayıda başka offshore şirketine ev sahipliği yapan, gerçek şirket merkezi olmayan bir adres) birer tabela şirketi bu SAFF Investment ile TİLAGA Holdings Ltd.
SAFF INVESTMENT LIMITED ünvanlı şirketin adresi Adam House 14 New Burlington Street London W1S 3BQ United Kingdom olarak belirtilmiş. Bu adreste ise GRM Consulting ünvanlı İsmail Hakkı Gökmen isimli bir kişinin yöneticisi olduğu şirkete ulaşılıyor. Şirket off-shore olarak kurulmuş bir tabela şirketi ve aktif değil. İsmail Hakkı Gökmen bunun dışında çok sayıda şirketin müdürü olarak görünüyor. Hepsinin adresinin W1S 2YY-London olan bu şirketlerden bazıları :
- EUROPEANLICENSING COMPANY (UK) Sermayesi 100 Pound
- DUDO (UK) LIMITED Sermayesi 1 Pound (Eski adresi Saff ltd.aynı)
- IZMIR PIER REDEVELOPMENT CORPORATION LIMITED Sermaye 38000 $
- MADDOX INVESTMENTS (UK) LIMITED Sermayesi 100 Pounds
- TALENT UNLIMITED LIMITED
- TOTEM EUROPE LIMITED Sermayesi 100 Pounds
İngiltere'de SAFF INV.LTD. ve TILAGA HOLD.LTD sorgulandığında Elms Farm Upper Minety Malme Sbury Wilt Shire UNITED KINGDOMS SN16 9PR diye bir adres çıkıyor.Bu adresin bir çiftlik evi olduğu ayrıca toplam 89 şirkete "ev sahipliği" yaptığıgörülüyor.
NİYE OFF SHORE NİYE GİZLİLİK... ARKASINDA KİM VAR?
Bütün bu ortaklıkların iç içe geçişinden -ki biz bu yapıyı havuz medyası sahipliklerinden de hatırlıyoruz- ister istemez bazı soru işaretleri çıkıyor.
59.000.000 TL. Sermayesi olan, geçtiğimiz günlerde 301 kişinin ölümüyle sonuçlanan facianın yaşandığı madenin sahibi Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.' nin ortağı durumundaki TİLAGA MADENCİLİK VE SINAİ YATIRIMLAR A.Ş.'nin kendi ortaklık yapısında niye iki adet off-Shore şirketi bulunuyor?
OFF SHORE ŞİRKETLERİ NEYE YARAR?
Dünyada off shore şirketleri aslında yaygın. Özetle anlatacak olursak sadece ve sadece 4 çeşit işe yarıyorlar. En basiti, çoğunlukla vergi cenneti denilen küçük adalarda (Cayman Adaları vb) kendi ülkelerinde yüksek olan vergilerden kurtulmakiçin kurulur. Fakat önümüzdeki vakada bu sebep işe yaramaz. Onun için lisansların işletme hakkının bu off shore şirketinde olması gerekirdi ve mevzuatımıza göre o bile işe yaramazdı. Yani amaç vegi kaçırmak/vergiden kaçınmak değil.
Off Shore şirketleri bazen de kendi ülkelerindeki yasaların arkasından dolaşmak ve bazı müeyyidelerden kaçmak için kurulur. Örneğin 2001 krizinde binlerce vatandaşımız bankaların yan offshore kuruluşlarında -çoğu kere farkında bile olmadan- hesap açtıkları için offshorezede olmuş, paralarını geri alamamıştı. Çünkü offshore yan kuruluşları Türkiye yasalarına tabi olmadıklarından dah yüksek faiz veriyorlardı ama buna karşılık işler kötü gittiğinde ana bankada hesap açan vatandaşlar paralarının tamamı veya bir kısmını -mevduat garantisi kuralları- sayesinde geri alırken offshore bankalarına para yatıranlar hiç bir şey alamıyordu.
Fakat mevcut durumumuz böyle bir sebebi de makul kılmıyor. O zaman başka bir sebep aramalıyız.
Offshore hesapları bir de karapara aklama, uyuşturucu parası, kaçakçılık veya diktatörlerin ülkeden kaçırdığı rüşvet ve yolsuzluk paralarını saklamak içinkullanılır.
Off shore hesaplarının son ve en yaygın kullanım sebebi ise genellikle gizli ve kaynağı belli olmayan, ya da belli olmasın istenen sermayenin bu tabela şirketlerin arkasına gizlenerek yatırım yapabilmesidir.
Dünyada off shore hesaplarının bizim bildiğimiz başka bir kullanım amacı yok.
O zaman soruyoruz; %22'lik büyük bir paya sahip bu ortaklığın gerçek sahibi kim; o paranın kaynağı ne?
Hele de neredeyse sıfır sermayeye sahip görülen offshore tabela şirketleri, milyonlarca liralık sermaye payını koymuş olamayacağına göre o şirketler için bu parayı kim koydu veya kimin adına bu para -belki haraç olarak- verildi?
Bizden sorması... Şirket, iktidar ve muhalefetten de cevaplamaya gayret edilmesi... Çünkü bu artık bir memleket meselesi... Çünkü 301 işçimizin kanında bu karanlık ilişkilerin parmağı var!
Meraklısına Not:
Aşağıda bu Tilaga Şirketi'nin (off shore Tilaga Holding Ltd'nin değil) ortak olduğu diğer şirketler.
TİLAGA ŞİRKETİ'NİN DİĞER ORTAKLIKLARI
1. SPİNE TİCARİ ALANLAR GAYRİMENKUL YAT.A.Ş. (ŞUBAT 2014)
- TİLAGA MADENCİLİK A.Ş. 25.000 TL.
- CEVAT SAYILI 8.335 TL.
- SUNA UZAL 2.085 TL.
- HAMİ UZAL 3.125 TL.
- SÜREYYA UZAL 3.125 TL.
- HÜLYA EYİGÜNGÖR 2.778 TL.
- VEDİA ORTAŞ 2.776 TL.
- GÜLÇİN ORTAŞ 2.776 TL.
TOPLAM 50.000 TL.
2. PRIME YATIRIM HOLDİNG A.Ş.
- CAN GÜRKAN 49.500 TL.
- FUSION ATP LIMITED 500 TL.
FUSION ATP LTD. İngiltere'de ki diğer 2 şirket (SAFF LTD ve TILAGA HOLD. LTD.) gibi adresi aynı çiftlik evi gösterilmiş off-shore şirketidir.
3. INSIGNIA FİLM YAPIMCILIK SAN. A.Ş.
- DORUKHAN ACAR 120.000 TL.
- PRIME YATIRIM HOLDİNG A.Ş. 120.000 TL.
Dorukhan ACAR'ın ortak olduğu şirketler :
- GALATASARAY MAĞAZACILIK VE PERAKENDECİLİK A.Ş.
- YC İLETİŞİM DAN.PAZ. A.Ş.
- CRM TURKEY SANAL ELEK.PAZ. A.Ş.
- TINKONINK SOSYAL MEDYA YAT.A.Ş.
- SIGNUM G.MENKUL YAT. A.Ş.
4. SOMA HOLDİNG A.Ş.
- ALP GÜRKAN 1000 TL.
- CAN GÜRKAN 87.500 TL.
- TİLAGA MADENCİLİK A.Ş. 8.000 TL.
- AYŞEGÜL ŞENEŞ 2.500 TL.
- SOMA KÖMÜR.İŞL.A.Ş. 1.000 TL.
(Hazırlayan: Cüneyt Akman)
