Sabetayist İpekçi ailesini ve İsmail Cem İpekçi'yi tanıyalım

Sabetayist İpekçi ailesini ve İsmail Cem İpekçi'yi tanıyalım

Sabetayist İsmail Cem İpekçi’nin aile bağları

İPEKÇİ AİLESİ KİMLER?

Selanik'ten İstanbul'a göç eden İpekçi Ailesi ikisi kız, beşi erkek ye­di kardeşten oluşuyor. 1800'lerin sonlarında İstanbul'a yerleşen aile, İstanbul'un en geniş ailelerindendir. İpekçiler'in yine pek çoğu Sela­nik kökenli olan Şamlılar, Cezzarlar, Akerler, Birollar, Mısırlılar, Tokaylar, Sezermanlar, Sungular, Balcılar, Koyuncular, Dilberler, Gerçeller, Ögetler, Atamlar gibi güçlü ailelerle akrabalık ve hısımlık bağla­rı bulunuyor.

Bağlantılı ailelerle birlikte İpekçiler, adeta bir büyük klan görüntüsü çiziyorlar. Selanik'ten göç eden aileler daha çok Şişli, Ni­şantaşı gibi mutena muhitlerde yerleştiler. Varlıklı Selanik'li aileler, yazları da Büyükada'da satın aldıkları köşklerde geçirdiler. İpekçi'ler ve Yalman'lar Büyükada'nın en güzel yeri olan Nizam'da oturdular. Ruşen Eşref Ünaydın, Kemal Derviş'in babası Rıza Derviş, Asaf Der­viş, Mina Urgan'ın babası Tahsin Nahit de Nizam'da oturan aileler­den bir kaçı.

Selanik'ten İstanbul'a göç eden İpekçiler'in ilk kuşak bü­yükleri Rıfat, Kani, Abdi, İsmail, Avni, Leyla ve Hediye kardeşlerdir. Şimdiki İpekçiler'in kökleri İpekçi kardeşlere dayanmaktadır. İpekçiler Selanik'te birkaç kuşak ipek ticareti ile iştigal ettikleri için aile, İpek­çiler olarak anılıyor. İstanbul'a göç eden aile bir süre ipek ticareti ile uğraştıktan sonra mağazacılık, sinema işletmeciliği, film ithalatçılığı ve yapımcılığı yaptılar. İpekçi Kardeşler olarak anılan aile ticaret haya­tında da birlikte oldular.

Osmanlı kartpostal sektöründeki isimlerden biri de İpekçiler'dir. Osmanlı son dönemine ait kartpostallarda İpekçi Kardeşler imzası da var.

İpekçiler yeni mağaza açıyor

İpekçi Kardeşler 1898'de Eminönü Yeni Cami'de postahane bitişi­ğinde Hüsn-ü İntihap Mağazası'nı açtıklarında İstanbul'un tanınmış bir ailesiydi. Servet-i Fünun gazetesinin ilavesinde yer alan "İpekçiler yeni mağaza açıyor" başlıklı haberde, Kani İpekçi'nin açıklamasına yer ve­riliyordu. Kani İpekçi, Hüsn-ü İntihap mağazası namı ile İstanbul piya­sasının en mutena bir yerinde büyük bir mağaza açmalarındaki amaç­larının Osmanlı ticaret hayatının ilerlemesine hizmet etmek olduğunu belirterek, "Bunun için Avrupa ile münasebet ve muamelatımız artır­maktır. Birçok fabrikalarla yeniden akteylediğimiz en zarif, en nefis me­tanetli, en ehven manulat ve masnueti her zaman mağazalarımızda mevcut bulunacaktır. 20-25 seneden beri muamelatımız nefisiyat-ı eş­yamızı takdir idebilmiş olan muhterem müşterilerimiz bu defa açılışı ile iftihar ettiğimiz mağazayı da rağbet eylemek suretiyle bizi adım atığı­mız tarik-i terakkide teşvik edeceklerine inanıyoruz" diyordu(1)

İpek ticaretinden sinemacılığa 

İpekçi Kardeşler'e ait Eminönü'ndeki Selanik Bonmarşesi daha çok sinema ve fotoğraf malzemesi satışı yapıyordu. Selanik Bon­marşesi muhtemelen 1898'de Kani İpekçi tarafından açılan Hüsn- ü İntihap Mağazası'nın devamıdır. İpekçi'ler Avrupa ülkeleri ile Se­lanik'te iken kurdukları ticari temaslar sayesinde güçlendiler. Aile Selanik'te iken ağırlıklı olarak ipek ticareti ile iştigal ediyordu. İstan­bul'a göç ettikten sonra bir süre daha aynı işe devam ettiler. İpekçi kardeşlerin en büyüğü olan Kani İpekçi, Birinci Dünya Savaşı yılla­rında Kapalıçarşı Kalpakçılarbaşı'nda ipekçilik yapıyordu. Aile Cumhuriyet döneminde İpekçi soyadını aldı. İpekçi kardeşler Sela­nik'te yaşamalarına karşın İstanbul ile ticari bağları sıkı bir aileydi. Hem Selanik'te hem İstanbul'da mağazaları bulunuyordu. İpekçiler'in ünü 1870'lerden itibaren Selanik'ten İstanbul'a kadar uzanıyordu.

Kani İpekçi'nin Itriyat Mağazası ve daha sonra Eminönü'ndeki İpekçi Kardeşlere ait Selanik Bonmarşesi İstanbul'un ünlü mağazalarındandı. İpekçi Kardeşler 1920'lerden itibaren sinema işletmeci­liği, film ithalatçılığı, arkasından da film yapımcılığına girdiler.

"Eski İstanbul Sinemalarının yazarı Mustafa Gökmen, İpekçi ai­lesine mensup erkeklerin üç kuşak boyunca sinemacılıkla uğraştık­larını belirtiyor. İpek ve Melek Sinemalarının ellerinden alınmasının İpekçiler'i sarstığını kaydeden Gökmen, "Son girişimleri olan Fİ-TAŞ ve Dünya Sinemaları da beklenen faydayı sağlayamayınca ya­vaş yavaş bu sahalardan uzaklaştılar" diyordu.

Klan içi evlilikler yaptılar

Rıfat İpekçi'nin Melek Öget, Sabite İrtem, Semye Boysan, Na­ci İpekçi, Vahit İpekçi ve Bedii İpekçi isminde altı çocuğu dünya­ya geldi. Kani İpekçi'nin Maşuka ve Cemil adında iki çocukları, Abdi İpekçi'nin Kenan, Osman, Enis, Afet ve Adnan isminde beş, İsmail İpekçi'nin İclal, Didar Hamarat, İhsan İpekçi, Süleyman Cevdet İpekçi ve Fahir İpekçi adında beş çocukları dünyaya geldi.

1856'da Selanik'te doğan ve 1936'da İstanbul'da vefat eden İs­mail İpekçi, YTP Genel Başkanı İsmail Cem'in ve 1979'da öldü­rülen Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi'nin büyükbabaları oluyor. Aile kendi içinde de evlilikler yaptı. Kani İpekçi'nin kızı Maşuka İsmail İpekçi'nin oğlu Fahir İpekçi, Rıfat İpekçi'nin oğlu Vahit İpekçi ile İhsan İpekçi'nin kızkardeşi İclal İpekçi evlendiler.

Bülbülderesi'nden Zincirlikuyu'ya

Devamını sadece abonelerimiz okuyabilirler. Abone iseniz devamını okumak için buraya tıklayınız. Abone olmak için buraya tıklayınız.