Rusya’nın ilk basma kitabı 450 yaşında

Rusya’nın ilk basma kitabı 450 yaşında

Bundan 450 yıl önce, 11 Mart 1564 tarihinde, Moskova’da ilk Rus kitabı basılmıştı.

Kremlin yanı başındaki matbaa, Çar Korkunç İvan’ın emriyle kurulmuştu. Ruslar tarafından unutulmayan ve çok saygı duyulan ilk yayımcı İvan Födorov için başkentte heybetli bir anıt yapıldı.

Moskova, bu olaydan 200 yıl önce kitapçılık merkezi haline gelmişti. Kitaplar o sırada elle yazılıyor ve çok pahalıya mal oluyordu. Bazıları, işlenebilir topraklarla birlikte 5 köy karşılığında satılıyordu. İlk matbaa o dönemin insanları üzerinde, 20. yüzyılda internetin olduğu kadar büyük bir izlenim bırakmıştı. Rusya’nın ilk yayımcısı İvan Födorov, ansiklopedik bilgi sahibi bir insandı. Eskiler dahil 5 dil biliyordu. Bu bilgi, kitap çevirilerini kontrol etmeye yardımcı oluyordu. İvan Födorov, gerek çocuklar için ilk basma alfabe, gerek Hristiyan maneviyatı içerikli kitaplar için rehberler çıkaran büyük bir aydın olarak tanınıyor.

İvan Födorov’un çıkardığı yaklaşık 500 kitap günümüze kadar ulaştı. Kitaplar, sadece Rusya’da değil dünyanın en iyi kütüphanelerinde de bulunuyor. Örneğin, Alfabe’si sadece Harvard Üniversitesi’nin kütüphanesinde bulunuyor. Födorov’un matbaasından çıkan kitaplar sanat eseri sayılıyor. Resimleri çok nefis ve büyük bir ustalıkla yapılmıştır. Kitaplarında 6 hurufat tipi ve 500’den fazla orijinal süs kullanılmıştır. Sayfalarında eski gravürler de var. Çok kıymetli bir hediye olarak görülüyordu. Örneğin Korkunç İvan, Födorov’un yayınladığı İncil’i İngiltere Büyükelçisi John Horsey’e hediye etmişti. Günümüze kadar ulaşan bu İncil, Britanya Kütüphanesi’nde bulunuyor.

İvan Födorov’un elde ettiği deneyim, yüzyıllar boyunca haleflerinin işine yaradı. Kitap çok sayıda hayran kazandı. Elektronik teknolojiler çağında kitabın rakipleri ortaya çıktı. Örneğin, popülerlik rekorlarını kıran elektronik kitap. Öte yandan uzmanlar, elektronik kitapların payının sadece yüzde 10-15 olduğunu bildiriyor. Metro veya plajda okumak için rahat ancak klasik edebiyat halen güzel resimlerle süslü sıradan kağıt kitap sayesinde daha iyi algılanıyor. Uluslararası fuarlar sırasında yapılan araştırmaların sonuçlarına göre basma kitaplar halen hayatta. Rusya’da eski zamanlarda olduğu gibi iyi bir hediye olarak sayılıyor. (Rusya'nın Sesi)