Helal sertifikası ile üretilen piliçler gerçekten helal mi? Sertifikalar ne kadar geçerli?

Helal ve sağlıklı tavuk yemek isteyenler öncelikle kurumların helal sertifikası olup olmadığına bakıyorlar. Araştırmalarımız bunun yeterli olmadığını gösteriyor. Şüpheden uzak güvenilir helal tavuğa ulaşmanın yolu, üretim safhaları hakkında bilgi almaktan geçiyor.

Helal gıda talebi her geçen gün artıyor. Gıda üreticileri de bu talebi karşılamak için helal gıda sertifikası veren kuruluşların kapısını çalıyor. O kuruluşların yönlendirmesiyle de üretim zincirlerinde birtakım değişiklikler yaparak bu sertifikaya kavuşuyorlar.

Helal sertifika taleplerinin yaşandığı sektörlerin başında ise tavukçuluk geliyor. Tavuk üreticilerinin hemen hemen hepsi bu belgeye bir şekilde kavuşmuş durumda. Özellikle bazı kuruluşlar verdikleri reklamlarla da markalarını ön plana çıkararak helal kesim yaptıklarını ve bunu sertifika ile belgelendirdiklerini duyuruyorlar. Helal sertifikası aldığını öğrenen insanlar, bu markaları tercih ediyorlar.

Helal sertifika ticarete alet ediliyor

Bugün helal olarak bildiğimiz pek çok piliç, üretim sürecindeki işlemler ve kullanılan malzemeler sebebiyle helal olmaktan uzaklaşıyor. Bir pilicin gerçekten helal olabilmesi için beslenme aşamasından paketlenmesine kadar İslami kurallara hassasiyet gösterilmesi gerekiyor.

Helal sertifikalı tavuk üreticileri üzerine yaptığımız araştırmada ise İslami kurallara hassasiyetten uzak çok çarpıcı gerçeklerle yüz yüze geldik. Bunların başında, helal sertifikası veren kuruluşların seri tavuk üretimi yapan firmaların üretim kapasitelerinin düşmemesi için helal kesim şartlarını esnetmeleri “şüpheli” üretim süreçlerine izin vermeleri geliyor.

Helal Sertifikası veren kuruluşların başında gelen GİMDES Başkanı Hüseyin Kamil Büyüköze, “Kesim öncesi şoklamaya ve sıcak su ile tüylerin yumuşatılmasına müsaade etmediğimizde yüksek kapasitede üretim yapamazlar. Büyük ticari kayıp olur.” diyerek, fetvada esneklik gösterdiklerini söylüyor.

“Helalliği siz takdir edin”

Tavuk sektöründe değişik firmalarda uzun süre görev yapan Veteriner Hekim, Serhat Yurtal, helal sertifikalı firmaların çoğunun tavukların beslenmesine dikkat etmediğini söyledi. Kesim öncesi elektrikli suda şoklama yapıldığına da değinen Yurtal, “Şoklamaya tabi tutulan tavukların içlerinde zayıf olan varsa onlar ölebiliyor. Hemen akabinde kesildiği için ölüp ölmediği belli olmuyor. Bunun yanında ise kesim sonrası tüylerin yumuşaması için yüksek sıcaklıkta kimyasal katkılı suda haşlama yapılıyor. Haşlama havuzlarındaki tavukların yüksek sıcaklıkta derileri genleşerek kirli haşlama suyunu bünyesine çekiyor, her türlü mikrop da böylece tavuğa geçebiliyor. Bu mikropların kırılması ve izole edilmesi ve raf ömrünün uzaması için üretim sonunda ilaçlı sudan geçiriliyor. Bu tür üretimin sonunda ortaya beyaz, albenisi olana, ama helalliği şüpheli bir piliç ortaya çıkıyor. Bir tavuk üretim tesislerinin kesim ve üretim parkurunda şoklama ve haşlama üniteleri varsa o tavuğun helalliğini siz takdir edin.” açıklamasıyla helal tavuk piyasasındaki acı durumu özetledi.

“Helal tavuk meşakkatli ve pahalı”

Beyaz ve kırmızı et ürünlerinde “helal ve sağlıklı” olması konusunda hassasiyeti olan tüketicilere yönelik olarak kurulan Akdeniz Toros’un Sakarya – Kaynarca’daki tesislerini gezerek yetkililerden bilgiler aldık. Burada yapmış olduğumuz gözlemlerimizde helal tavuk üretmenin hiç de kolay bir iş olmadığına şahit olduk.

Tavukların kesim öncesinde elektrikle şoklama yapılmamasından ve yüksek sıcaklıkta suya sokulmaması sebebiyle yüksek maliyet oluşuyor. Bayıltma olmadığından kesim daha yavaş yapılıyor. Bunun yanında canlı tavuklar kesim sonrası kan akıtma süreci içinde çırpınma esnasında kanatlarını zedeleyebiliyor. Bu da ekonomik kayba sebep oluyor.

Üçüncü büyük maliyet ve zorluk ise tavukların yolumu esnasında oluşuyor. İlaçlı sıcak su ünitesi olmadığı için tüylerin yolumu tam gerçekleşmiyor. Kalan tüyler için ayrıca birkaç personel görevlendirmek zorundasınız. Bu da ayrıca bir maliyet oluşturuyor. Ama neticede sağlıklı ve yüzde yüz güvenebileceğiniz helal üretim ve kesimle elde edilmiş tavuk
ortaya çıkıyor. Bu tavuklar lezzet ve kalitesiyle dahi diğerlerinden hemen fark edilebiliyor.

Akdeniz Toros kuru yolumda lider

Helal ve sağlıklı ürünler hazırlama amacıyla 2007 yılında kurulan Akdeniz Toros, İstanbul Kurtköydeki 4 bin 500 metrekare açık, 2 bin 800 metrekare kapalı yeni modern tesisleri ile faaliyetini sürdürüyor. Ayrıca Adapazarı Kaynarca’daki 73 bin metrekare açık, 5 bin 400 metrekare kapalı alan entegre tesisleriyle de kanatlı beyaz et üretimi yapıyor. Türkiye genelinde yaptığı dağıtım ve satış organizasyonu ile helal ve sağlıklı ürünlerde öncülük yapıyor.

Akdeniz Toros Entegre Tesisleri’nde tavuk ürünleri olarak bütün piliç, çevirmelik piliç, but, derisiz kemiksiz but, bonfile, pirzola, baget, kanat, ciğer ve taşlık üretip son satış noktalarına ulaştırıyor.

 9 Adımda Normal Tavuk Üretimi

Bugün helal sertifika almış standart firmaların üretim süreçleri söyle:

1.Yumurtadan çıkan civcivler anlaşmalı tavuk çiftliklerine teslim ediliyor.

2.Bu çiftliklerde piyasada standart olarak satılan yemlerle büyütülerek 40-45 günde kesime hazır tavuk haline getiriliyor.

3.Kesim için alınan tavuklar tavuk entegre tesislerine getirilerek canlı olarak konveyörlere bacaklarından asılıyor.

4.Kesimi kolaylaştırmak ve kesim sonrası çırpınarak kanatlarının zedelenmemesi adına elektrikli suda sersemletiliyor.

5.Kasaplar tarafından besmele ile kesilerek kan akıtma parkuruna alınıyor.

6.Daha sonra tüylerin kolay yolunması için ilaçlı sıcak suda haşlanıyor.

7.Akabinde tüyleri yolunuyor ve kafa koparılıyor.

8.İç organlarının alınmasının akabinde mikroplardan arındırma ve raf ömrünün uzaması için ilaçlı su ile yıkanarak soğutma alanına alınıyor.

9.Tartım, paketleme işlemlerinden sonra soğuk zincir denilen soğuk hava depolu kamyonlarla dağıtım kanalları ile son tüketiciye ulaştırılıyor.

Helal Tavuğun Normal Üretimden 3 Farkı

Şüpheden arındırılmış helal belgeli tavukların farkı üç aşamada diğerlerinden ayrılıyor.

1. Kesim öncesi bayıltmak için elektrikli suya sokulmuyor.

2. Kesim sonrası tüylerin kolay yolumu için sıcak suda haşlanmıyor.

3. Raf ömrünün uzatılması için ilaçlı suya sokulmuyor.

| İnsan ve Hayat

***

Sual:  Boğazı besmele ile kesilen tavuk, karnı yarılıp iç organları çıkartılmadan, tüyünü (kolay) yolmak için kaynar suya atılsa, bu tavuk necis/haram olur mu?

Cevaplar:

Necis/haram olduğu için yenmez. (Fetâvâ-i İbn-i Nüceym)

Bir Müslüman tarafından besmele ile boğazlanan, fakat kolay yolmak için bağırsakları çıkarılmadan kaynar suya atılan tavuk asla temiz ve helal olmaz. Tüyleri kolay yolmak için tavuğu sıcak suya atmadan önce içini temizlemek ve tavuk üzerinde kan ve sâir pislik var ise onu temizlemek lazımdır. (Nimetü’l-İslam s.272) 

“Bir tavuk boğazlanıp, içi ve kursağı çıkarılmadan, kaynar suda haşlasalar, yolsalar, yemesi helal olmaz, haramdır. Kesip içi ve kursağı çıkarılıp, içi yıkandıktan sonra haşlanırsa, tüylerine necaset bulaşmamış ise, yemesi helal olur.” (Şeyhülislam Ebussuud Efendi’den.)

Kesim esnasında besmele için dört şart vardır:

Hayvanı kesen kimsenin bizatihi kendisinin besmeleyi çekmesi gerekir. Besmeleyi hayvanı kesenin dışındaki biri çekse de kesen kimse unutucu olmadığı halde besmeleyi terk etse o kesilen hayvan helal olmaz.

Besmele, kesim için çekilmeli. Kesimden başka bir işe başlamak için besmele çekerek veya Allah’a hamdetmek için “Elhamdulillah” diyerek hayvanı kesen kişinin kestiği yenmez. Zira bizatihi kesim için besmele veya hamdele çekilmemiştir.

Allahü Tealâ’nın ismi dua maksadı gibi başka bir şey kast edilmeden söylenmelidir.

Besmeleyi keseceği hayvan için tayin etmeli. Yani besmele çektiği hayvanı bırakıp da başka bir hayvanı kesmemelidir.