Mezheplerin tarihçesi

Mezheplerin tarihçesi

Resûlullâh'a (s.a.v.) vahiy gelirdi. Ashâb-ı Kirâm bizzat Resûlullah'tan âyet-i kerîme ve hadîs-i şerifler dinleyip ilim öğrenirlerdi. Dâimâ Resulullâh'ın (s.a.v.) mübârek meclis ve huzurunda ilim nuru ile nurlanır, kalbleri saf, itikadları doğru, amelleri hâlis ve şüpheleri çözülmüş olurdu. Resülullâh'ın (s.a.v.) vefâtından sonra Ashâb-ı Kirâm (aleyhimürrıdvân) İslâmiyet'in yayılması işini mü­him görüp ona çalıştılar. Bu yüzden Kur'ân-ı Kerîm'den ve hadîs-i şeriflerden çıkardıkları birçok hükümleri kitablara yazmağa elleri değmedi. Zîrâ onların çoğu müctehid olduklarından ihtiyaç olduğunda kendi içtihâdları ile amel ederlerdi. Resülullâh'ın (s.a.v.) mübârek meclisinde az bir zaman bulunan bir Müslüman köylü bile hikmetli şey­ler söylemeye başlardı.

Ashâb-ı Kirâm'dan sonra, tâbiîn ve onlardan sonraki­ler zamanında Müslümanlar ve hâdiseler çoğaldı, cahil­lik yayıldı, nice bid'at ve dalâletler türedi. Bunun için o zamanın âlimlerinin çalışıp ictihâd etmeleri, halka fetvâ vermeleri, Kur'ân-ı Kerîm'den ve hadîs-i şeriflerden hü­kümler ve mezheb çıkarıp yazmaları ve insanlara öğret­meleri lâzım ve vâcib oldu. O büyük alimler de her mes'eleyi deliliyle, her suâli cevabı ve her müşkili fetvâsı ile bildirdiler. Böylece mezhebler meydana geldi.

Her birine bir topluluk uydu. Kimi İmâm Ebû Hanîfe'ye, kimi imâm Şâfiî'ye, kimi imâm Mâlik'e, kimi imâm Ahmed'e, kimi Süfyân-ı Sevrî'ye, kimi Dâvûd-ı Zâhirî'ye ve diğerlerine uydular (rahimehumullah). Fakat zamanı­mızda ehl-i sünnetin dört mezhebi 'Hanefî, Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî' vardır. Diğerlerine uyan kalmamıştır.

Bütün bu müctehidler, amelî bazı meselelerde ayrı iseler de, itikadda birdirler; hepsi Ehl-i sünnet ve ce­mâattir. Müctehidlerin ihtilafları Allâhü Teâlâ'nın izni ile olmuştur. Bu imamların hepsi hidâyet üzeredir. Bir kişi amelini, alışverişini, nikâhını ve diğer işlerini bu imam­lardan birine uyarak yaparsa doğrudur. Kıyâmette sevâba kavuşup Cennet'e girer.